Chałupy

Chałupy są pierwszą miejscowością mijaną na Półwyspie. Dzięki bezpiecznej, płytkiej Zatoce, na której zawsze wieją wiatry, Chałupy stały się jednym z najlepszych miejsc do uprawiania windsurfingu i kitesurfingu w Europie. Wieś słynie ze swojej szerokiej piaszczystej plaży ciągnącej się od strony Morza Bałtyckiego wzdłuż całej miejscowości, jak i znanej wszystkim, chociażby z piosenki Zbigniewa Wodeckiego „Chałupy welcome to”, plaży nudystów. Prócz atrakcyjnego dla turysty położenia poszczycić się mogą żywą kulturą ludową i pielęgnowaniem dobrych, rybackich tradycji. Rokrocznie w drugiej połowie lipca odbywa się w Chałupach plenerowa impreza „Kaszebszczi bote pod żoglami” (Kaszubskie łodzie pod żaglami), w czasie której można podziwiać stare łodzie rybackie oraz uczestniczyć w wielu „rybackich” konkursach. Liczne prywatne kwatery, pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe zapraszają przez cały rok.

Wcześniej Chałupy nazywały się m.in. Budziszewo – od nazwiska rybaków Budziszów. Do dziś najczęstsze nazwisko mieszkańców Mierzei Helskiej to Budzisz. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z roku 1635, kiedy to król Władysław IV założył w tej okolicy twierdzę Vladislausburg, stanowiącą element systemu obrony polskiego wybrzeża. W 1664 osada rybacka Budziszew, przeszła pod władanie rodziny Sobieskich. Inna nazwa Chałup to Ceynowa. Nazwa Chałupy pojawiła się pierwszy raz w roku 1920, choć nazwa Ceynowa funkcjonowała jeszcze do roku 1928. W 1922 poprowadzono przez Chałupy linię kolejową, łącząca Hel z Władysławowem. Wtedy wieś liczyła 230 osób. Od tego czasu wieś poczęła stopniowo przekształcać się z osady rybackiej w popularny kurort wypoczynkowy. W 1991 w Chałupach powstał kościół pod wezwaniem św. Anny, w 1997 od strony Zatoki Puckiej wybudowano przystań morską. Od kilkudziesięciu lat odbywają się w Chałupach regaty starych łodzi rybackich (tzw. pomeranek) Kaszubskie Łodzie pod Żaglami (kasz. „Kaszëbszczi bôtë pod żôglama).